Hyperion |
Hyperion bewijst het maar weer eens: je kunt het zo gek niet bedenken of het komt wel ergens voor in het heelal. De middelgrote Saturnusmaan oogt niet alleen uitwendig als een gigantische onverzadigde spons; ook van binnen is hij ongekend poreus. Feitelijk bevat Hyperion daarmee, naast veel waterijs, vooral veel lege ruimte. Hiernaast is de rotatie van de satelliet, anders dan bij de meeste hemellichamen in ons zonnestelsel, volledig onvoorspelbaar. Hyperion werd medio negentiende eeuw ontdekt met behulp van een telescoop op aarde.
Afgezien van zijn sterk onregelmatige vorm, is de eigenaardige wijze waarop zijn oppervlak is getekend door ontelbare meteorietinslagen veruit de meest karakteristieke eigenschap van Hyperion. Het lijkt er namelijk op dat het inkomende ruimtepuin vaak niet zozeer op de maan te pletter slaat en daarbij ‘deuken’ veroorzaakt, maar doorgaans diep in de maan doordringt en het hemellichaam als het ware ‘doorzeeft’. Dit geeft het landschap zijn bizarre textuur.
Dit laatste verschijnsel is uniek in het
zonnestelsel en hangt vermoedelijk samen met de afwijkende compositie van Hyperion. Het hemellichaam heeft een bijzonder lage dichtheid van hoogstens 0,6 gram per kubieke centimeter. Metingen van ruimtesondes als de Voyager 2 en Cassini wijzen erop dat er veel waterijs in Hyperion voorkomt, maar daarmee kunnen astronomen zijn lage dichtheid nog niet verklaren. Het bevroren materiaal moet ook nog eens zeer poreus zijn (ongeveer veertig volumeprocent aan open ruimtes). En daarbinnen kunnen slechts geringe sporen van gesteentes voorkomen. Dat Hyperion ondanks zijn ijsachtige samenstelling een relatief lage albedo heeft (~ 0,2), heeft te maken met de aanwezigheid van een flinterdunne en roodgetinte stofsluier aan het oppervlak.
Onder de (middel)grote manen van
Saturnus, onderscheidt Hyperion zich sterk door zijn onregelmatige vorm, zijn grote baanexcentriciteit en het feit dat deze baan zo dicht langs
Titan voert. Deze factoren samen zorgen er waarschijnlijk voor dat het hemellichaam geen stabiele rotatie bezit. Bijgevolg draait Hyperion als een kosmische rugbybal chaotisch om een wiebelige rotatieas.
| Hyperion in cijfers |
| Gemiddelde diameter |
270 km |
| Massa |
0,558 × 10^19 kg |
| Gemiddelde dichtheid |
0,566 g/cm^3 |
| Zwaartekracht aan oppervlak |
0,017 - 0,021 m/s^2 |
| Gemiddelde afstand tot het centrum van Saturnus |
1.481.009 km |
| Omlooptijd |
21d 6u 38s |
| Rotatieperiode |
chaotisch |
| Weerkaatsingsvermogen |
0,2 - 0,3 |
| Databron: NASA |
|
